هماچوری به معنای وجود خون در ادرار است. دو نوع هماچوری وجود دارد
هماچوری شدید – زمانی که می توانید خون را در ادرار خود ببینید
هماچوری میکروسکوپی – زمانی که نمی توانید خون را در ادرار خود ببینید، اما می توان آن را در زیر میکروسکوپ با استفاده از آزمایش ادرار مشاهده کرد .
تقریباً هر کسی می تواند گلبول های قرمز را در ادرار داشته باشد. برخی از مواردی که می تواند خطر خون در ادرار را افزایش دهد عبارتند از:
- سن← مردان میانسال و مسن ممکن است به دلیل بزرگ شدن غده پروستات به هماچوری مبتلا شوند. خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها که می‌توانند باعث خون در ادرار شوند نیز ممکن است پس از 50 سالگی افزایش یابد.
عفونت پروستات که پروستاتیت نامیده می شود، می تواند علائم مشابهی ایجاد کند.
- عفونت مجاری ادراری← یکی از مهمترین علل خونی است که در ادرار دیده می شود. ممکن است هنگام ادرار کردن درد و سوزش شدید وجود داشته باشد .
- عفونت کلیه← این نوع عفونت ادراری که پیلونفریت نامیده می شود، زمانی ایجاد می شود که باکتری ها از جریان خون وارد کلیه ها می شوند، در عفونت های کلیه احتمال ایجاد تب و درد در ناحیه پشت، پهلو یا کشاله ران بیشتر است.
- سابقه خانوادگی←اگر یک یا چند نفر از اعضای خانواده بیماری کلیوی داشته باشند، احتمال وجود خون در ادرار ممکن است افزایش یابد.
- داروهای خاص← برخی از مسکن ها، رقیق کننده های خون و آنتی بیوتیک ها می توانند خطر خون در ادرار را افزایش دهند.
- ورزش سخت← هماچوری دونده ماراتن یکی از نام های مستعار هماچوری است. خون در ادرار ممکن است پس از انجام ورزش های تماسی مانند فوتبال ایجاد شود. ممکن است با آسیب مثانه ناشی از ضربه خوردن مرتبط باشد. وقتی ورزش سخت باعث خون در ادرار می شود، ممکن است در عرض یک هفته خود به خود از بین برود.
- سنگ های دستگاه ادراری← مواد معدنی موجود در ادرار می توانند کریستال هایی را روی دیواره کلیه ها یا مثانه تشکیل دهند. با گذشت زمان، کریستال ها می توانند به سنگ های کوچک و سخت تبدیل شوند. سنگ ها اغلب بدون درد هستند. اما اگر باعث انسداد شوند یا از طریق ادرار از بدن خارج شوند، می توانند صدمات زیادی داشته باشند. سنگ مثانه یا کلیه می تواند باعث خون در ادرار شود که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است .
- سرطان مثانه
- اختلالات لخته شدن خون، مانند هموفیلی
- بیماری سلول داسی شکل
علائم هماچوری :
هماچوری شدید باعث می شود ادرار به رنگ صورتی، قرمز یا قهوه ای به نظر برسد. فقط مقدار کمی خون در ادرار لازم است تا باعث تغییر رنگ شود. در بیشتر موارد، هماچوری شدید باعث درد یا علائم دیگر نمی شود. با این حال، اگر لخته های خونی در ادرار وجود داشته باشد، ممکن است درد مثانه یا کمر ایجاد شود. لخته‌های خون می‌توانند در حین دفع ادرار دردناک باشند یا ممکن است جریان ادرار را مسدود کنند.
هماچوری میکروسکوپی رنگ ادرار را تغییر نمی دهد و به طور معمول هیچ علامتی ندارد.
گاهی اوقات خون از دوره قاعدگی می‌تواند وارد نمونه ادرار شود و نتیجه را به طور کاذب مثبت کند .
تشخیص هماچوری :
- معاینه فیزیکی ←معاینه رکتوم دیجیتالی در مردان و معاینه لگنی در خانم ها
- آزمایش ادرار
- تصویربرداری مجاری ادراری
- اوره خون
- کلسیم
- شمارش کامل سلولهای خونی (CBC)
- سنجش کمپلمان
- کراتینین
- سی تی اسکن کلیه ها
- سیستوسکوپی برای مشاهده داخل مجرای ادرار و مثانه
- بیوپسی کلیه
درمان هماچوری:
معمولا هماچوری ، با برطرف کردن علت زمینه ای درمان می شود . پزشک دلیل هماچوری را تشخیص می‌دهد و درمان مورد نظر را تجویز می‌کند.
منابع
[1] Barocas DA, Boorjian SA, Alvarez RD, et al. Microhematuria: AUA/SUFU Guideline. Journal of Urology. 2020;204(4):778–786. doi:10.1097/JU.0000000000001297
[2] Peterson LM, Reed HS. Hematuria. Primary Care: Clinics in Office Practice. 2019;46(2):265–273. doi:10.1016/j.pop.2019.02.008
Last Reviewed October 2022
