هماتولوژی و انعقاد خون
هماتولوژی
خون شناسی با رشته های مختلف پزشکی و علوم پایه از جمله ایمنی شناسی، ژنتیک مولکولی و ژنتیک پزشکی و انسانی ارتباط نزدیک دارد .
اجزای خون شامل سلولهای خون و سلول های مغز استخوان می باشد. با بررسی سلولهای خون می توان انواع کم خونی، عفونت ، هموفیلی ، اختلالات پلاکتی ، لوسمی ها و… را تشخیص داد.
در این آزمایشگاه نمونه بیمار در لوله های وکیوم حاوی ضد انعقاد با استفاده از سیستم Vaccutainer گرفته می شود.
انعقاد خون
انعقاد خون یا (Coagulation) یا لخته شدن خون، یا انعقاد، فرآیند مهمی است که از خونریزی بیش از حد در هنگام آسیب دیدن رگ خونی جلوگیری می کند. پلاکتها (نوعی سلول خونی) و پروتئین‌های پلاسمای شما (بخش مایع خون) با هم کار می‌کنند تا با تشکیل لخته روی آسیب، خونریزی را متوقف کنند. به طور معمول، بدن شما به طور طبیعی پس از بهبودی آسیب، لخته خون را حل می کند. با این حال، گاهی اوقات، لخته ها در داخل عروق بدون آسیب آشکار ایجاد می شوند یا به طور طبیعی حل نمی شوند. این شرایط می تواند خطرناک باشد و نیاز به تشخیص دقیق و درمان مناسب دارد.
لخته ها می توانند در سیاهرگ ها یا شریان ها، که رگ هایی هستند که بخشی از سیستم گردش خون بدن هستند، ایجاد شوند. در حالی که هر دو نوع رگ به انتقال خون در سراسر بدن کمک می کنند، اما عملکرد هر کدام متفاوت است.
سیاهرگ ها عروق کم فشاری هستند که خون بدون اکسیژن را از اندام های بدن دور می کنند و به قلب باز می گردند. یک لخته غیرطبیعی که در ورید تشکیل می‌شود ممکن است بازگشت خون به قلب را محدود کند و با جمع شدن خون در پشت لخته منجر به درد و تورم شود. ترومبوز ورید عمقی (DVT) نوعی لخته است که در ورید اصلی ساق پا یا کمتر در بازوها، لگن یا سایر وریدهای بزرگ بدن ایجاد می شود.
در برخی موارد، یک لخته در ورید ممکن است از نقطه منشأ خود جدا شود و از طریق قلب به ریه‌ها برود، جایی که گوه می‌شود و از جریان خون کافی جلوگیری می‌کند. این آمبولی ریه (PE) نامیده می شود و می تواند بسیار خطرناک باشد.
تخمین زده می شود که هر ساله DVT به 9000001 نفر در ایالات متحده مبتلا می شود و تا 100000 نفر را می کشد. آیا ریسک خود را درک می کنید؟ پنج افسانه رایج ASH در مورد DVT را بررسی کنید.
فاکتورهای انعقادی خون، گروهی از فاکتورها هستند که وجودشان برای انعقاد ضروری است و نبود آن ها انعقاد خون را با مشکل مواجه می کند. این فاکتورها شامل : فیبرینوژن ، پروترومبین ، تومبوبلاستین بافتی و … می باشند .
با انجام آزمایش های معمول و تخصصی در این بخش می توان در تشخیص و کنترل درمان این بیماری ها اقدام کرد.
در این بخش تست های انعقادی PT/PTT/Fibrinogen/Pro C/Pro S و … و همچنین اندازه گیری کلیه فاکتورهای مسیر انعقادی انجام می گردد .
آنچه باید در مورد هماتولوژی و انعقاد خون بدانید
فرآیند انعقاد خون چگونه است؟
انعقاد یک فرآیند پیچیده و چند عاملی است که منجر به جامد شدن خون مایع می شود. از نقطه نظر فیزیولوژیکی، پیشگیری از از دست دادن بیشتر خون به دنبال آسیب، هدف نهایی انعقاد است.
در طول لخته شدن خون، پلاکت ها و فاکتورهای لخته کننده (پروتئین ها) ترومبین را از پروترومبین می سازند که توسط یک شبکه قوی (شبکه فیبرین) ثابت می شود. شبکه فیبرین همراه با پلاکت های چسبنده، لخته خونی ایجاد می کند که از از دست دادن بیشتر خون جلوگیری می کند. بعداً (مرحله بهبودی)، بدن تجزیه می شود و لخته های خون را از بین می برد.
اختلالات انعقاد انعقاد خون
اختلال انعقادی وضعیتی است که با افزایش خونریزی یا افزایش لخته شدن همراه است.
هموفیلی
در صورت خونریزی، مقدار یا فعالیت پروتئین های ضروری برای انعقاد کاهش می یابد و در برخی موارد اصلا تولید نمی شود. خونریزی می تواند اکتسابی یا ارثی باشد (هموفیلی A و B، عدم وجود برخی عوامل انعقادی).
شایع ترین مشکلات سلامتی با خونریزی عبارتند از:
- قاعدگی همراه با خونریزی شدید
- کم خونی
انعقاد خون، ترومبوفیلی
در مورد لخته شدن خون یا ترومبوفیلی، لخته شدن خون بسیار بالاتر از حد طبیعی است. لخته های خونی به وجود آمده باعث انسداد رگ های خونی می شوند. افزایش تمایل به لخته شدن می تواند به دلیل جهش های ژنتیکی – جهش لیدن -، بیماری های خاص یا استفاده از داروها رخ دهد.
در صورت افزایش لخته شدن خون، شرایط زیر ممکن است رخ دهد:
ترومبوز سیاهرگی عمقی
اگر لخته خون در یکی از وریدهای عمیق بدن ایجاد شود، می توانیم در مورد ترومبوز ورید عمقی صحبت کنیم. بیشتر در پاها رخ می دهد، روی ران ها و همچنین رگ های خونی در ساق پا تأثیر می گذارد. شایع ترین علائم ترومبوز ورید عمقی تورم و گرم شدن اندام آسیب دیده و همچنین تغییر رنگ ارغوانی مایل به قرمز پوست در ناحیه است.
حمله قلبی
انفارکتوس میوکارد زمانی اتفاق می افتد که یک لخته خون در قلب یک شریان را مسدود یا تا حد زیادی باریک کند. خون رسانی ناکافی به عضله قلب منجر به نکروز میوکارد می شود. در برخی موارد، ممکن است علائم قابل تشخیص وجود نداشته باشد، اما علائمی وجود دارد که نشان دهنده وجود حمله قلبی است. اینها شامل درد قفسه سینه در جهت شانه، بازو یا پشت، احساس فشار متوسط در قفسه سینه، درد قفسه سینه بیشتر و تعریق، تنگی نفس، حالت تهوع / استفراغ است.
سکته
سکته مغزی وضعیتی است که در آن جریان خون ناکافی منجر به آسیب بافت مغز می شود. علائم اصلی آن تاری دید ناگهانی، سرگیجه، از دست دادن تعادل، سردرد غیر منتظره، شدید، اختلال حافظه، مشکلات صداسازی، مشکلات درک گفتار، بی حسی یک طرف بدن یا جهت گیری فضایی و اختلال در ادراک است.
مشکلات دوران بارداری (فشار خون بالای بارداری، خطر ترومبوز ورید عمقی)
آزمایشات آزمایشگاهی انعقاد
آزمایش‌های آزمایشگاهی انعقاد خون معمولاً انعقاد خون و عملکرد سیستم آنزیمی تنظیم‌کننده لخته شدن خون را بررسی می‌کنند. برای تشخیص بیماری هایی که باعث افزایش لخته شدن خون می شوند، آزمایش D-dimer با آزمایش های آزمایشگاهی و روش های تصویربرداری اضافی تکمیل می شود.
آزمایشات هماتولوژی
خون شناسی با بیماری های اندام های خون ساز و لنفاوی، از جمله هموستاز، که با اختلالات لخته شدن خون سروکار دارد، سروکار دارد. رایج ترین آزمایشات آزمایشگاهی هماتولوژی تغییرات کمی و کیفی در گلبول های سفید، گلبول های قرمز و پلاکت ها را بررسی می کند.
